سقط خود بخودی مهمترین مشکل بارداری محسوب می شود. حدود ۷۰% بارداریها در انسان امکان ادامه تا زمان وضع حمل را پیدا نمی کنند. تقریبآ ۵۰% کل بارداریها قبل از اینکه فرد به عدم وقوع پریود خود پی ببرد، یا قبل ازاینکه قلب جنین شروع به تپش نماید سقط می شوند. پانزده در صد از بارداریهای تشخیص داده شده، قبل از رسیدن به هفته ۱۲ حاملگی به خودی خود سقط می شوند. میزان شیوع سقط مکرر (وقوع دو مورد سقط یا بیشتر در بارداریهای یک فرد) بسیار کمتر و شامل فقط یک در صد از بارداریها در زنان می شود. تشخیص علت سقط دشواراست، با این حال مطالعه دقیق تعداد وسیعی از جنین هایی که به خودی خود سقط شده اند نشان داده است که در ۸۰ تا ۸۵ در صد از آنها ناهنجاریهای شدید ساختاری وجود دارد. این اختلالات ممکن است از نبود کامل جنین در داخل ساک حاملگی (Blighted Ovum)، شکل ناهنجار اندام ها یا حالت غیر طبیعی خاص در یکی از اندامهای بدن متغیر باشد.
سقط مکرر قبلآ به سه بار سقط خودبخودی متوالی یا بیشتر که قبل از هفته ۲۰ بارداری اتفاق می افتند اطلاق می شد. با این تعریف از هر ۳۰۰ زن یک نفر این مشکل را تجربه می کنند. در سالهای اخیر وقوع ۲ مورد سقط متوالی که همراه با وجود علائم دیگر باشد، مبنای دخالت بالینی قرار گرفته است، که با این تعریف میزان شیوع سقط مکرر به ۱% افزایش پیدا می کند. علائمی که علاوه بر دو بار سقط، وجودشان بر سقط مکرر دلالت می کند عبارتند از: تشخیص توقف ضربان قلب جنین، کاریوتایپ نرمال جنین، سن بالای مادر یا کم باروری زوج. همچنین ارتباط بین اختلالات آناتومیک رحم، اختلالات غدد درون ریز، عفونت ها، عوامل ایمنولوژیک، عوامل محیطی، بیماریهای متابولیکی یا هورمونی، کیفیت اسپرم و سن پدر و مادر با سقط مکرر به اثبات رسیده است. آزمایشات استاندارد جهت بررسی علل سقط مکرر در حال حاضر عبارتند است از: تست والدین برای جابجایی های کروموزومی، آزمایش تیروئید از مادر، بیماریهای خودایمنی (لوپوس آنتی کوآگولانت و آنتی بادیهای آنتی فسفولیپید)، اختلالات آناتومیک آندومتریا آنومالی های رحم و در برخی از موارد بیماریهای تک ژنی (مثل ترومبوفیلی توارثی). علی رغم لیست بلند عوامل دخیل در سقط مکرر، اختلالات کروموزومی والدین و مشکلات مربوط به آنتی بادی آنتی فسفولیپید تنها مواردی هستند که در نقش آنها در سقط مکرر اختلاف نظری وجود ندارد. اگرچه علت ۴۵ تا ۵۰ درصد از سقط های مکرر ناشناخته است، پروگنوز بیماری خیلی هم نگران کننده نیست. تحقیقات نشان داده است که تولد نوزاد زنده بعد از سقط مکرر حتی در مواردی که سن مادر بالاست حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد است.
نقش آنوپلوئیدی جنین در سقط های تک گیر و مکرر
مهمترین عامل عدم موفقیت در زاد و ولد انسان آنوپلوئیدی های (اختلال در تعداد کروموزومها) در جنین است. در ۵۰ تا ۷۰ درصد از جنین های سقط شده نوعی اختلال سیتوژنتیکی دیده می شود که شایع ترین آنها عبارتند از: آنوپلوئیدی کروموزومهای اتوزومی (۶۰%)، مونوزومی کروموروم ایکس (۲۰%) و پلی پلوئیدی (۲۰%). بسیاری از اختلالات فوق نتیجه خطاهای تصادفی است که حین تشکیل سلولهای زایشی رخ می دهند و بر اساس بررسی های به عمل آمده افراد دارای سابقه سقط مکرر و فاقد آن را به یک میزان تحت تآثیر قرار می دهند. آنوپلوئیدی ها اغلب در نتیجه عدم تفرق کروموزومها طی تقسیم میوز سلولهای زایشی والدینی که خود دارای کاریوتایپ نرمال می باشند بوجود می آیند و احتمال وقوع مجدد ناهنجاری در بارداری های بعدی بیمارانی که دارای سقط مکرر هستند و نیز در جمعیت ها بسیار نادر است. پشتوانه این تفکر که بسیاری از سقط ها در بیماران مبتلا به سقط مکرر نتیجه پدیده های تصادفی و تکرار ناپذیر است بهتر بودن پروگنوز بارداریهای بعدی یک زوج با سقط مکرر در مقایسه با حالتی است که جنین یوپلوئید و نرمال است می باشد.
میزان شیوع و نوع اختلالات کروموزومی که در بافت جنین های خودبخود سقط شده قابل تشخیص هستند، بر اساس سن جنین هنگام مرگ و سن مادر متفاوت است. جنین هایی که در اوایل بارداری تلف می شوند طیف وسیعی از اختلالات کروموزومی غیر معمول را نشان می دهند، در حالی که در جنین هایی که این امر دیرتر اتفاق می افتد آنوپلوئیدی هایی تشخیص داده می شوند که معمولآ در نوزادان نیز دیده می شوند مانند تریزومی ۱۳، ۱۸ و ۲۱
آنوپلوئیدی با میزان شیوعی بالغ بر۹۰% در نمونه های تهیه شده از جنین های فوت شده تا هفته ۶ بارداری، تقریبآ در ۵۰% جنین های سقط شده بین هفته های ۸ تا ۱۱ بارداری و ۳۰% از بافت های تهیه شده از جنین های سقط شده بین هفته های ۱۶ تا ۱۹ بارداری دیده می شود. همچنین ۶ تا ۱۲ درصد از بافت های مربوط به جنین های مرده بعد از هفته ۲۰ بارداری آنوپلوئید تشخیص داده می شوند. وقتی ضربان قلب جنین از طریق سونوگرافی قابل تشخیص است احتمال آنوپلوئیدی کمتر از ۵ در صد است.
میزان سقط خودبخودی و اختلالات کروموزومی در جنین با افزایش سن مادر افزایش می یابد، همچنین سن مادر در بروز انواع خاصی از آنوپلوئیدی ها نیز تآثیر دارد. بر خلاف اختلالات تعدادی کروموزومهای اتوزومی، آنوپلوئیدی کروموزومهای جنسی، مونوزومی و پلی پلوئیدی با سن مادر ارتباط خاصی ندارد. بیشترین تآثیر افزایش سن مادر در تریزومی کروموزومهای کوچک (۸، ۹، ۱۰، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۸، ۲۰، ۲۱ و ۲۲) دیده می شود. همراهی تریزومی ۱۶ با افزایش سن مادر کمتر است.
شواهد علمی نشان می دهند که فراوانی اختلالات متعادل و قابل توارث کروموزومی مانند جابجایی های متعادل در افراد دارای سابقه سقط مکرر بیشتر (۲% تا ۵%) از افرادی است که فاقد چنین سابقه ای هستند (۰٫۲ درصد). به همین دلیل شیوع سقط مکرر در خویشاوندان درجه یک زنانی که دارای سابقه سقط مکررهستند در مقایسه با افراد شاهد ۶ برابر بیشتر است.
